Тоть

Намайг бага байхад манайх хос тоть тэжээдэг байж билээ. Маш гоё том торонд тотьнууд маань амьдардаг байлаа. Торон дотроо хангалттай тоглож наадан нисэх зайтай. Мань хоёр хоёр биендээ дэндүү их дурлалцсан, хайраар дүүрэн амьдардаг байв. Харах бүрийд л хошуугаа нийлүүлээд үнсэлцээд л байдаг юм. Миний анх удаагаа хосын хайрыг бахдан харсан балчирхан насны минь дурьдатгал байсан юм. Эр нь маш гоё өнгөтэй, хирэндээ таарсан эрдүү биерхүү. Харин эм тоть нь яг л цайвар ягаан сарнай шиг өнгөтэй, цаанаасаа л нэг тийм энхрийхэн санагддаг байж билээ.



Би хичээлээсээ ирээд шууд л тэр хоёрын өрөө рүү гүйнэ. Эмээ минь хоёр нялуун хайрыг орхи, өөрсдийнхөөрөө бие биенээ энхрийлэх гэж заяасан амьтадад битгий саад бол гэж хэлнэ, би ч тэсэлгүй эмээгийнхээ нүдийг хариулж байгаад аль хэдий нь тэдний дэргэд очин хараад л суух дуртай болж билээ.
Би сэмхэн тэр хоёрын байрладаг өрөөнд хөнгөн хөнгөн гишгэж ороод тэгээд холоос амьсгалаа даран нам гүмхэн харна. Мань хоёр хаалга онгойх чимээнээр жаал шаагилдаж байснаа элдэв аюул мэдрээгүй болохоор өөрсдийнхөө хэлээр шулганаж гарна шүү дээ. Хоёр биенээ түшнэ, эвэр хошуугаа мөргөлдүүлэн үнсэлцэнэ, тэгээд л хөөцөлдөж тоглоно, түр амсхийхдээ бас л үнсэлцэж эхэлнэ. Би тэдний ертөнцөд нэвтрэх гэж яагаад ийм их аз жаргалтай байна вэ, яагаад дандаа хоёр биенээ энхрийлээд байна вэ, ер нь яах гэж дандаа үнсэлцээд байгаагийн нууцыг олох гэж мөн ч их хичээж билээ.

Ах сургуулиас ирээд хоёр тотиндоо хоол, усыг нь өгнө. Дараа нь бүх цонх хаалтуудаа хаасны дараа тэр хоёрыг торноос нь нэг нэгээр нь гаргана. Эхлээд эр тотийг гаргалаа. Тортойгоо ойрхон нисээд л эргээд л бууна, эр тоть торноосоо огт холдох дургүй. Би бодохдоо энэ эр тоть тийм их үнсэлцэх дуртай юм байхдаа тэнэг, торноос гарсан дээрээ хол хол нисээд далавчаа амраагаад авахгүй тэнэг гэдэг нь гэж боддог байсан юм. Тэгээд торон дээрээ хөдөлгөөнгүй суугаад тор руугаа орох гээд зүтгэж эхэлнэ. Ах бид хоёрт ямарч сонирхолтой санагдаагүй тул түүнийг хурдхан шиг үүрэнд нь хийнэ.

За одоо ёстой бид ах бид хоёрын үзэх дуртай хэсэг хэхэ. Эм тотийг торноос нь суллан гаргалаа. Ягаахан тоть минь цонхоор орж ирсэн нарны гэрэл рүү давшлан, аль болох торноосоо хол нисэн муу эр тотийнхоо үйлийг барна. Мань эр сандчин шаагиж, савлуур дээрээ хэд хэд эргэж тоглоомын хэсэг дээгүүрээ нааш цааш явж ухаан санаа нь хяналтаас гаран зүгээр л ягаахангүй бол амьсгал нь давчдаад амьсгалж чадахгүй байгаа юм шиг хүнд байдалд орно. Харин ягаахан маань жишимчгүй аль болох удаан тайван, аль болох үүрнээсээ холдон одон холуур нисэх дуртай.

Нүдээ аниад зах хязгааргүй орон зайнд дүүлэн нисэж байгаа мэт аз жаргалтай гэрэл цацран ниснэ. Ягаахан тотийн минь аниргүйхэн аз жаргалтай нисэн дүүлэлт, эр тотьны сандрал, давчдал яг тэнцдэг. Ах бид хоёр тэр хоёрын яагаад ийм эсрэг тэсрэг байгааг ойлгох сөхөө ч үгүй зүгээр л тэднийг шоолон инээдэг байсан. Тэгээд ягааханыг торонд нь оруулахад эр тоть маань гүйж очоод л үнсэх гээд тэмүүлнэ. Харин ягаахан маань буцаад торондоо ороод ирсэн нь түүний буруу юм шиг цаанаа л ууртайхан хөндийдүү царайлна. Хязгааргүй аз жаргалаа хэн нэгэнд булаалгасан мэт гунигтайхан.

Хэсэг хугацаа өнгөрсөний дараа эр тотийнхоо хайранд бууж өгсөн ягаахан маань дахиад л хоёр биенээ энхрийлэх хайрандаа мансууран хэвийн байдалдаа орно. Өдөр бүр энэ бүхэн давтагдана. Анхандаа хөгжилтэй байсан бол одоо бол дэндүү өрөвдөлтэй санагдаж байлаа.
Гэхдээ л тэр хоёр минь аз жаргалтай урт удаан амьдарсан юмдаг. Гурван ч удаа өндөг нь амьлаагүйн тул ягаахан маань торноос гараад нисэх ч дургүй болж билээ. Манайхан бүгдээрээ тэр хоёрын хүсэл биелээсэй хэмээн шивнэнэ. Өвөө минь арц асаан эрхээ имрэн тэдэн рүү ямар нэгэн юм шивнэнэ, эмээ минь цайныхаа дээжийг балчирхан хосын хайр биелээсэй хэмээн ерөөнө, манай гэрийн хүн бүхэн тэдэнд аз жаргалыг ерөөн дуу шуу муутайхан.

Цаг ирлээ. Нэг л өдөр тэдний жижигхэн үүрэнд маш жижигхэн улаан нялзрай амьтан өндөгнөөсөө гаран амилсан байлаа. манай гэрийнхэн тэр хэдэн хоног саруудад магнай тэнийм баяр жаргаланд умбаж байлаа. Тийм ээ тэр цагаас хойш бид нэгэн агуу том гэр бүл шиг хэл хэлээ мэдэхгүй ч бид бие биенээ ойлгодог болсон юм.
Бага байхад минь хайрын хичээлийг хайрын үндэс язгуур, халамж энхрийллийн дээдийг мэдрүүлсэн зүрхний гүн дэх балчирхан шувууддаа одоо ч хайртай хэвээр байна.
Өглөө бүхэн цонхон дээр минь өч төчнөөн болжмор, тагтаанууд ирнэ. Яг цагтаа яг хүлээж л байдаг тэдэндээ хоолоо хуваалцан байгаа минь энэ насны минь хайрын үрийг өр зүрхэнд минь суулгасан та нарын минь ач юм даа. Миний хязгааргүйд жигүүрлэн жигүүрлэх анд минь дээ.

No comments:

Post a Comment

Эх нутгаадаа гүйсэн мөнхийн аргамжаатай оршихуй

Тэнгэрт асах түм буман одод

Сэтгэлд бадамлах хязгааргүй жаргалын тэмүүлэл

Итгэлд улалзах халуун дулаан илч

Эх нутгаадаа гүйсэн мөнхийн аргамжаатай оршихуй


Аргалын утаа суунаглан суунаглан цогшихуй яа

Ардын дууны шуранхай уул талыг дамжин цуурайтнам

Асгарсан дусал бүхнээрээ амиа өргөдөг хорвоод

Аяа Монгол хүмүүн хэмээгдэх нь жаргалын дээд гэнэм


Хадган хөх Тэнгэр Та, эцгийн минь дүрд хувилаад

Хаашаа ч намайг очсон халамжлан энэрч байнам

Нутгийн минь хөх салхи нууцхан хүслээ дайгаад

Нэвширтэл орох борооноор нэрийг минь үглэн харанга дэлдэнэ


Зүрхний минь амар амгаланд ээжийн минь өргөсөн сүү бий

Зүүдний минь баяр жаргаланд зэргэлээн дундах хулангийн тоос бий

Талархалын тарни минь таньтай хамт бий эх нутаг минь

Таны төлөө би энд ирсэн юм, би монголынхоо төлөө шатнам